از مهم ترین و اصلی ترین بخش ها در هر سازه، می توان به سقف اشاره کرد. بنابراین مقاومت و استحکام این قسمت نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار خواهد بود. لازم به ذکر است که در سقف ها هم مانند دیگر نقاط سازه، از بتن استفاده می شود و برای مقاوم سازی بتن، بکارگیری آرماتور ها مرسوم می باشد.
در ادامه بیشتر به بررسی آرماتور ها خواهیم پرداخت.
آرماتور بندی
به پروسه در کنار هم قرارگیری میلگرد ها و سایر اجزای فولادی، به شکل مرتب و دقیق با استفاده از بست های فلزی و یا سیستم جوشکاری، آرماتور بندی گفته می شود.
از آنجایی که بتن در برابر نیروی کشسانی مقاومت پایینی دارد، در نتیجه برای مقاوم سازی آن از آرماتور ها بهره گیری خواهد شد.
با توجه به توضیحات ارائه شده، دریافتیم که عملیات بتن ریزی باید بعد از آرماتور بندی صورت گیرد. چرا که بتن دارای قابلیت مقاومت در برابر فشار بالا و تنش های گوناگون بوده و تنها در برابر نیروی کسشانی است که قابلیت خود را تا حدودی از دست می دهد.
در این هنگام می توان با بهره گیری از آرماتور ها که میزان مقاومت کششی بتن را چند برابر می کنند، سازه ای مستحکم اجرا نمود.
به این نکته توجه داشته باشید که پروسه آرماتور بندی از حساس ترین بخش ها در ساختمان سازی بشمار می رود، لذا باید در حین نصب آرماتور ها از دقت و توجه بالایی برخوردار باشید.
اجرای آرماتور بندی
فرآیند آرماتور بندی بالافاصله بعد از پی ریزی و بتن ریزی اولیه، انجام می شود. در این پروسه اصلی ترین بخش ها شامل: پی بتنی ستون ها، سقف ها، دال ها و تیر ها می باشند.
در ادامه پس از آماده سازی محیط داخلی فونداسیون با استفاده از بلوک های سیمانی و یا نایلون های مخصوصی که بعد از فرآیند خاکبرداری در دو سوی فونداسیون جایگذاری می شوند، پیش از بالا بردن مقاومت سازه، پروسه برش، سنجاقک، خمکاری طالق و آرماتور بندی شروع خواهد شد.
توجه داشته باشید که پیش از هرگونه اقدامی از محل دقیق جایگذاری ستون ها با میخ هایی که در آن فرو می رود، اطمینان حاصل کنید.
بعد از مشخص کردن محل ناخن ها، می توان پروسه تقویت را آغاز کرد.
شایان ذکر است که پیش از پروسه برش باید با توجه به نقشه، میزان اندازه گیره ها تعیین شده و نصب گیره با بهره گیری از ماشین یا به شکل دستی، انجام شود. در ادامه مطابق با برنامه ریزی صورت گرفته باید تقویت کننده ها را به هم وصل کرد.
بعد از به اتمام رسیدن فرآیند آماده سازی، برش و خم کردن آرماتور ها، زمان مونتاژ آن ها در داخل محیط فرا می رسد.
بدین ترتیب مطابق با طراحی موجود در نقشه سازه، نوع اول آرماتور ها کاملا به ترتیب از پایه تا قسمت سطح فونداسیون جایگذاری و با توجه به میزان فاصله، با بهره گیری از سیم آرماتور به هم وصل خواهند شد.
بعد از پایان مرحله مونتاژ آرماتور ها و مهار بندی اصلی، باید آرماتور ها را کاملا مطابق با نقشه مورد نظر جایگذاری کرد. توجه داشته باشید که حتما ریشه پست ها برآورده باشد.
یکی از مهم تریم نکات در مورد نحوه قرارگیری ریشه ستون ها، قوس ایجاد شده در میان فونداسیون بوده که معمولا مهندسان حرفه ای پیش از عملیات بتن ریزی، آن را به طور کامل کنترل خواهند کرد.
خوشبختانه با توجه به پیشرفت چشمگیر فناوری، این روز ها انبر های دستی جای خود را به انبر های اتوماتیک داده اند که با استفاده از این روش در فرآیند متصل کردن آرماتور به سیم، می توان گره ها را مطلوب تر، آسان تر و سریع تر انجام شود.
جهت بستن آرماتور ها معمولا از سیم های گالوانیزه به قطر 1 تا 1.5 میلیمتری بهره گیری خواهد شد.
توجه داشته باشید که جوشکاری آرماتور های پروفیل در بخش انتهایی ممنوع می باشد، البته این ممنوعیت برای فولاد هایی که مشخصا برای کنترل جوش داده می شوند، وجود ندارد.
از دیگر نکات بسیار مهم این است که انجام جوشکاری به هیچ عنوان نباید سبب کاهش سطح مقطع آرماتور ها و همچنین موجب ایجاد ترک شود.
پیش از نصب آرماتور ها، حتما سطح آن ها را از هرگونه آلودگی، رنگ، سیمان، روغن، ملات، قیر و… پاکسازی کنید.
از آنجایی که برای خم کردن اتصالات بزرگ به فشار بسیار زیادی نیاز است در نتیجه می توان برای اجرای این مهم از دستگاه های مکانیکی بهره گیری کرد. اما خم کردن اتصالات کوچک با آچار و حتی با استفاده از دست نیز امکان پذیر می باشد.
به عنوان مثال می توان یک آرمیچر کاملا ساده را تبدیل به گونیا کرده و در ادامه آن را به راحتی خم کرد.
مهم است که بدانید سرعت خم کردن این ابزار باید کاملا با میزان دمای محیط برابر باشد.
در ادامه به بررسی آرماتور بندی انواع سقف خواهیم پرداخت.
آرماتور بندی سقف تیرچه بلوک
همانطور که در ابتدای مقاله نیز به آن اشاره شد جهت بالا بردن میزان مقاومت سقف، آرماتور ها مناسب ترین گزینه محسوب می شوند.
از آنجایی که آرماتور بندی سقف تیرچه بلوک دارای وزن سبکی بوده، بنابراین در برابر عوامل مختلفی نظیر: باد شدید، رطوبت، آتش سوزی، زلزله، حرارت، صدا و… بسیار مقاوم خواهد بود.
در روش تیرچه بلوک به طور معمول از تیرچه هایی با میلگرد های عرضی، کمکی و بالایی، به شکل کاملا حرفه ای و تخصصی جوشکاری آرماتور بندی انجام می شود.
در زمان متصل کردن این نوع تیرچه ها می توان فضای خالی ایجاد شده را با کمک بلوک، پر کرد.
همچنین در این روش از آرماتور های حرارتی، آرماتور های تقویتی و بتن نیز بهره گیری خواهد شد. شایان ذکر است که در روش تیرچه بلوک می توانید هر نوع جوشکاری انجام دهید.
آرماتور بندی سقف کرومیت
از دیگر نمونه های آرماتور بندی سقف می توان به آرماتور بندی کرومیت اشاره کرد. که در این روش مصالحی همچون: بتن، بلوک، تیرچه و آرماتور کاربرد دارند.
سقف های کرومیت در 4 دسته کامپوزیت کرومیت، ضربی کرومیت، تیرچه بلوک کرومیت، پلیمری کرومیت شناخته می شوند.
جهت اجرای آرماتور بندی سقف کرومیت در مرحله اول باید تیرچه ها را در سقف نصب کرده و در ادامه با استفاده از مش بندی، فضا های خالی را پر کرد.
آرماتور بندی سقف کرومیت بدین شکل انجام می شود که 1 ورق فولادی به عنوان عرشه تعیین و سپس پروسه بتن ریزی آغاز خواهد شد.
وزن سبک، هزینه بسیار پایین و… از مهم ترین مزایای این روش می باشند.
آرماتور بندی سقف کوبیاکس
سقف کوبیاکس از بروز ترین و جدید ترین روش های اجرای آرماتور بندی سقف در کشور ایران بشمار می رود، که نحوه عملکرد آن مشابه روش دال دو طرفه است.
آرماتور بندی سقف به روش کوبیاکس این گونه است که فاصله موجود میان آرماتور ها با بهره گیری از گوی ها پر می شود. همین امر نیز تاثیر فراوانی در ایجاد نظم میان سازه ها خواهد داشت.
این نکته را هم بخاطر داشته باشید که آرماتور بندی سقف کوبیاکس نیازمند صرف هزینه و زمان زیادی برای اجرای سازه می باشد.
آرماتور بندی سقف دال بتنی
آرماتور و بتن از اصلی ترین مصالح در اجرای روش آرماتور بندی سقف به روش دال بتنی محسوب می شوند. دال استفاده شده در این روش به 2 شکل یک طرفه و دو طرفه انجام می پذیرد.
از مهم ترین تفاوت های روش یک طرف و دو طرفه می توان به میزان و جهت گیری میلگرد ها اشاره کرد.
برای تشخیص این دو روش از هم، لازم است تنها به مقدار طول و عرض آن ها توجه کنید. بدین صورت که عدد نسبی کمتر از 2، دال یک طرفه و عدد نسبی بیشتر از 2، دال دو طرفه را نشان می دهد.
باید بدانید که برای اجرای آرماتور بندی سقف دال بتنی، در مرحله اول سقف را به شکل موقتی قالب بندی کرده و با کمک عرشه، پروسه قالب بندی و عملیات بتن ریزی انجام می شود.
آرماتور بندی سقف پیش تنیده
با اینکه آرماتور بندی سقف پیش تنیده از نظر نحوه ساخت فرق چندانی با سایر روش ها ندارد اما از آنجایی که تیرچه های بسیار بلندی که در این روش استفاده می شوند، به هیچ عنوان مقاومت خود را از دست نمی دهند، حذف آرماتور های میانی امکان پذیر بوده که همین امر نیز سبب پایین آمدن هزینه های کل سازه خواهد شد.
از دیگر مزایای سقف پیش تنیده می توان به این نکته اشاره کرد که به دلیل انجام پروسه بتن ریزی اصلی بر روی تیرچه های پیش تنیده در کارخانه ها، حجم بتن مورد نیاز در زمان بتن ریزی نهایی سقف به میزان قابل توجه و چشمگیری کاهش میابد.
روش های دیگر آرماتور بندی سقف عبارتند از: روفیکس، گرین وافر و… که با توجه به مصالح مورد استفاده، مزایا و کاربرد های هر یک مشخص خواهد شد.
8 نکته مهم در مورد آرماتور بندی سقف
- به هیچ عنوان از آرماتور های زنگ زده و روغنی استفاده نکنید.
- عملیات خم کردن آرماتور ها را در دمای کمتر از 5 درجه سانتیگراد انجام ندهید.
- پروسه خم کردن آرماتور ها را به دستگاه های حرفه ای و مخصوص بسپارید.
- برای جلوگیری از خم شدن آرماتور های طولی، باید خاموت گذاری به شکل اصولی صورت گیرد.
- فاصله خاموت ها باید به درستی و به اندازه 20 سانتیمتر باشد.
- خاموت ها و آرماتور های طولی را به کمک سیم آرماتور بندی به یکدیگر متصل کنید.
- برش آرماتور ها باید با بهره گیری از قیچی های مخصوص انجام شود.
- 5/2 سانتیمتر، مناسب ترین فاصله میان آرماتور ها و قالب بندی ها است.
3 قانون موجود برای خم کردن آرماتور ها
- به هیچ عنوان برای شکل دهی مجدد، نباید آرماتور ها را دوباره باز و بسته کرد.
- پیش از خم کردن فولاد باید به نوع آن، خصوصیات و درجه دمای محیط توجه داشته باشید.
- اندازه فلکه خم کن باید کاملا مطابق با نوع فولاد باشد.
کاربرد های آرماتور بندی سقف
بیشترین کاربرد آرماتور ها در قسمت سقف بوده، چرا که میزان افت دما در این بخش نسبت به سایر نقاط بالا تر می باشد. طریقه جایگذاری آرماتور ها به شکل چپ و راست بر روی یکدیگر است که مطلوب ترین نوع قرارگیری آن ها، یک سوم بالا تر از دال بتنی خواهد بود.
از اصلی ترین کاربرد های آرماتور بندی سقف می توان به: جلوگیری از ترک خوردگی سقف، جلوگیری از تخریب بتن در هنگام آتش سوزی، افزایش مقاومت سازه و… اشاره کرد.
به این نکته بسیار مهم توجه داشته باشید که اگر جایگذاری آرماتور ها به شکل اصولی و صحیح انجام نشود، سقف دچار ترک خوردگی شده که این امر در زمان زلزله سبب بهم ریختن دیافراگم سقف و به دنبال آن تخریب کل سازه می شود.
6 مزیت آرماتور بندی سقف
- ترکیب بتن و آرماتور بندی سقف، مقاومت سازه را به شکل قابل توجهی بالا خواهد برد.
- وجود آرماتور در سقف سبب مقام سازی ساختمان در برابر نفوذ آب و آتش سوزی می شود.
- شکل دهی بتن با استفاده از آرماتور ها امکان پذیر است.
- استفاده از آرماتور، کاهش هزینه های مربوط به نگهداری بتن را به همراه دارد.
- آرماتور ها از تغییر شکل سازه جلوگیری خواهند کرد.
- آرماتور ها میزان مقاومت کششی بتن را نیز افزایش می دهند.
دلایل استفاده از آرماتور بندی سقف
مهندسان در خصوص ضرورت استفاده از آرماتور بندی سقف، نظرات کاملا متفاوتی دارند. برخی معتقدند که بکارگیری این روش تنها سبب افزایش هزینه ها می شود. این در حالی است که تعداد بسیار زیادی از مهندسان و سازندگان بهره گیری از روش آرماتور بندی سقف را امری بسیار مهم و ضروری برای بالا بردن مقامت و افزایش طول عمر سازه می دانند.
توجه داشته باشید از آنجایی که حجم قابل توجهی از فشار وارده بر روی سقف ساختمان ها مشاهده می شود در نتیجه سعی در مقاوم سازی این بخش که بسیار آسیب پذیر نیز می باشد، امری اجتناب ناپذیر محسوب می شود.
محققان پس از تحقیقات بسیار دریافتند که سقف بتنی بدون آرماتور مقاومت بسیار اندکی داشته و به مرور زمان نسبت به عوامل گوناگون واکنش نشان داده و در آخر فرو می ریزد.
در آب و هوا و شرایط جوی مطلوب نیز بتن بدون آرماتور بندی به علت انبساط و انقباض، پس از مدتی دچار ترک خوردگی خواهد شد.
این ترک ها نفوذ آب به داخل ساختمان و درون بتن را ممکن کرده که خود این امر نیز باعث ایجاد پوسیدگی و خم شدن سقف می شود.
توصیه می شود آرماتور بندی سقف را بسیار جدی بگیرید، زیرا ترکیب بتن و آرماتور در هنگام وقوع بلا های طبیعی نظیر: زلزله و… به میزان قابل توجهی از آسیب رسیدن به سازه جلوگیری می کند.
اگر در هنگام اجرای سازه به نکات مهم و اشاره شده در مورد آرماتور بندی سقف دقت داشته باشید، می توانید به راحتی اصلی ترین بخش ساختمان را ایمن ساخته و از تخریب آن جلوگیری کنید.
به جرات می توان گفت که آرماتور بندی سقف می تواند از بروز صدمات جبران ناپذیر جلوگیری کند.
برخی بر این باورند که آرماتور بندی سقف افزایش هزینه در ساخت سازه را به همراه دارد، اما با وجود این افزایش هزینه باز هم این روش بسیار مقرون به صرفه بوده، چرا که به مرور زمان شما را از صدمات وارده و بازسازی سازه مبرا خواهد کرد.
اجرای آرماتور بندی
اصول اجرای روش آرماتور بندی به شرح زیر می باشد:
بستن آرماتور ها: همانطور که پیش تر هم به آن اشاره شد، برای جلوگیری از حرکت کردن آرماتور ها در هنگام عملیات بتن ریزی، باید آن ها به یکدیگر بسته شوند.
به طور معمولا در گوشه ها از آرماتور 8 و در بخش میانی از آرماتور های ساده استفاده خواهد شد.
خم کردن آرماتور: جهت خم کردن آرماتور هایی تا قطر 12 میلیمتر به نیروی کمتری نیاز است پس می توان برای این کار از آچار F بهره گیری کرد. اما از آنجایی که آرماتور های بسیار بزرگ تا 25 میلیمتر به هیچ عنوان راحت خم نخواهند شد، بنابراین استفاده از دستگاه های مکانیکی بهترین گزینه می باشد.
وصل کردن آرماتور ها: همانطور که می دانید بلند ترین طول آرماتور موجود در بازار 12 متر بوده که در هنگام نیاز به آرماتور با طول بیشتر از این عدد باید از روش اتصال استفاده شود.
این پروسه وصل شدن به یکدیگر باید کاملا اصولی و حرفه ای صورت گیرید تا توانایی تحمل حداقل کشش تیر را داشته باشد.
شرکت توسعه بین المللی آتیه فیروزه ایرانیان
مجموعه حرفه ای و تخصصی AFID که نماینده رسمی شرکت APS استرالیا در ایران می باشد، با هدف رشد و پیشرفت در حوزه تکنولوژی پس کشیدگی و پیش تنیدگی سازه های ساختمانی و عمرانی فعالیت مستمر دارد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر از طریق راه های ارتباطی با کارشناسان و مشاوران ما تماس حاصل فرمایید.
