دال تخت پیش تنیده را در این مقاله با یکدیگر مرور میکنیم. مفهوم پیش تنیدگی درواقع ایجاد تنش مورد نیاز به صورت دائمی، ثابت به یک عضو بتنی بوده که به واسطه این تنش، بخش قابل توجهی از تنش های نشات گرفته از بار های زنده و مرده در عضو مدنظر خنثی شده و بدین ترتیب مقاومت باربری آن افزایش خواهد یافت.
یکی از جدید ترین و محبوب ترین روش های ساختمان سازی که مهندسان بسیاری طرفدار آن هستند، استفاده از بتن پیش تنیده در عملیات ساخت و ساز می باشد. چرا که بهره گیری از فولاد با مقاومت بالا در بتن پیش تنیده موجب افزایش دوام و پایداری آن می گردد.
از همین رو دال تخت پیش تنیده به عنوان یک سیستم ساخت منحصر به فرد و خاص شناخته می شود که در کشور های پیشرفته این روز ها، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. اصلی ترین کاربرد های این روش در حوزه سازه های ساختمانی به شکل تولید دال ها و تیر هایی با تکیه گاه ساده می باشد.
این نوع تیر ها به طور معمول در کارخانه های مربوطه ساخته می شوند، بنابراین پروسه کنترل کیفیت به مطلوب ترین حالت ممکن صورت می پذیرد. همچنین از این تیر های بتنی پیش تنیده به منظور اجرای دهانه های بزرگ بهره گیری به عمل می آید.
خوشبختانه در خصوص مهندسی پل می توان گفت که ابداع دال تخت پیش تنیده، اجرای پل های بتنی با دهانه های بسیار وسیع و عظیم را امکان پذیر کرده است. به طور معمول این پل ها از اعضای پیش ساخته تشکیل می شوند که از طریق جرثقیل بر روی ارتفاع مورد نظر جای گذاری شده و توسط پیش تنیدگی به قطعات موجود وصل خواهند شد.
انواع روش های اعمال نیروی پیش تنیدگی به دال تخت پیش تنیده
به منظور وارد کردن نیروی پیش تنیدگی به دال های تخت پیش تنیده، 3 روش وجود دارد که در ادامه هر یک از آن ها با هم بررسی خواهیم کرد.
این روش ها عبارتند از:
- روش شیمیایی: در این سیستم نیروی پیش تنیدگی از طریق سیمان های منبسط شونده، ایجاد می شود. زیرا برخلاف سیمان های معمولی، این نوع سیمان ها در زمان دستیابی به سختی و یا اصطلاحا گرفتن، منبسط خواهند شد نه منقبض. از آنجایی که کابل های موجود در میان بتن از انبساط طول جلوگیری می کنند، بنابراین بخشی از نیروی فشاری درون تیر ها ایجاد می گردد.
- روش الکتریکی: وصل کردن جریان برق به کابل ها در این روش سبب ازدیاد طول کابل ها شده و سرانجام کابل ها در حین کشیده شدن از طریق گیره ها به تکیه گاه متصل می شوند. بعد از قطع جریان و سرد شدن کابل ها، فضای اطراف آن ها با استفاده از بتن پر می گردد و پس از دستیابی بتن به مقاومت مورد نیاز، کابل های تحت کشش قرار گرفته را از تکیه گاه جدا خواهند کرد. بدین ترتیب نیروی کشش کابل ها به بتن انتقال می یابد.
لازم به ذکر است که روش پیش تنیدگی الکتریکی به شکل گسترده جهت ساخت تیر ها، دال ها، ستون های چراغ برق و خرپا ها بکار گرفته می شود.
- روش مکانیکی: به طور معمول برای فشرده کردن تیر ها، از یک یا دو جک در برابر 2 تکیه گاه بهره گیری به عمل می آید که این روش در برخی از پروژه های عظیم کاربرد دارد. توجه داشته باشید که در این پروژه ها بعد از فشره کردن تیر ها با استفاده از جک، با جل گذاری پلیت میان تیر و تکیه گاه می توان از برگشت تیر به حالت اولیه جلوگیری کرد و در ادامه جک ها را آزاد نمود.
یکی از مهم ترین ایرادات روش مکانیکی این است که با جرئی ترین حرکت تکیه گاه و یا کوچک ترین تغییر شکل، نیروی پیش تنیدگی به صورت قابل توجهی کاهش می یابد.
روش های پیش تنیدگی
همانطور که در سایر مقالات موجود در سایت نیز به صورت کامل و جامع توضیحاتی در این خصوص ارائه کرده ایم، پیش تنیدگی با بهره گیری از 2 روش پیش کشیدگی و پس کشیدگی انجام می شود. اجرای این دو سیستم به شرح زیر می باشد:
سیستم پیش کشیدگی: استرند های فولادی در این روش به صورت مفتول یا وایر مابین دو گیره انتهایی کشیده شده و سپس عملیات بتن ریزی صورت می پذیرد. پس از به مقاومت رسیدن بتن، گیره های انتهایی آزاد می گردند و بدین ترتیب نیروی پیش تنیدگی از طریق پیوستگی موجود میان بتن و فولاد، به بتن منتقل می شود. در ادامه بخش بیرون زده انتهای استرند ها بریده خواهد شد تا به این واسطه سطح انتهایی بتن صاف و مسطح گردد.
سیستم پس کشیدگی: در این روش، استرند های فولادی پس از دستیابی بتن به مقاومت مورد نظر، با استفاده از جک های هیدرولیکی کشیده می شوند. سپس استرند ها را از داخل غلاف هایی که از ابتدا در بتن تعبیه شده اند، عبور می دهند. در اغلب پروژه ها با بهره گیری از سیستم پس کشیدگی، فضای خالی میان غلاف و استرند توسط دوغاب یا گروت تحت فشار پر خواهد شد. که همین امر نه تنها میزان مقاومت نهایی عضو را بالا می برد، بلکه از استرند ها در برابر زنگ زدگی و خوردگی هم محافظت به عمل می آورد.
لازم به ذکر است که روش پس کشیدگی معمولا بیشترین کاربرد را در مقایسه با روش پیش کشیدگی دارد. همچنین در سیستم پس کشیدگی به راحتی می توان از استرند های منحنی شکل بهره گیری کرد و به منظور اجرای این مهم غلاف های انعطاف پذیر منحنی را در عضو مورد نظر قرار داد و سپس در اطراف آن بتن ریزی صورت گیرد.
مصالح دال تخت پیش تنیده
به منظور ساخت و اجرای دال های پیش تنیده از بتن و فولاد بهره گیری به عمل می آید. به این صورت که:
بتن: میزان مقاومت بتن در دال پیش تنیده باید از دوام و کیفیت مطلوب تری در مقایسه با سازه های بتنی معمولی برخوردار باشد. چرا که این میزان مقاومت بتن، چسبندگی و گیرایش بیشتری میان استرند ها و بتن ایجاد خواهد کرد.
فولاد: این نوع فولاد های پیش تنیده حاوی مفتول ها و استرند های تولید شده از مفتول و یا میلگرد های آلیاژی بسیار مقاوم و با کیفیت می باشند.
نکات فنی و کاربرد های سیستم دال پیش تنیده
موارد بسیار مهمی کا در خصوص سیستم دال های پیش تنیده باید بدانید، شامل:
دال پیش تنیده به روش پس کشیدگی: برای اولین بار در کشور آمریکا از دال بتنی پیش تنیده برای ساخت دال های تخت، بهره گیری شد و امروزه این سیستم به صورت گسترده در اروپا و آسیا نیز مورد استفاده قرار می گیرد. جالب است بدانید که تا همین اواخر، دال های تخت بتنی در کشور انگستان به هیچ عنوان مرسوم نبود. اما خوشبختانه در سال های اخیر شاهد رواج این سیستم در کشور ایران بوده ایم، زیرا مزایای اقتصادی آن بسیار مورد توجه کارفرمایان، مهندسان و سرمایه گذاران این حوزه قرار گرفته است.
در اغلب مواقع از دال هایی با ضخامت یکنواخت و تاندون های منحنی شکل استفاده می شود. از سوی دیگر نوین ترین متد در این سیستم، بهره گیری از دال هایی با ضخامت متغییر و تاندون های صاف و مستقیم می باشد.
از مهم ترین مزیت های سیستم دال پیش تنیده به روش پس کشیدگی می توان به: اجرای درجا دال ها، امکان ساخت دهانه های عظیم با ضخامت کمتر دال و کاهش تعداد ستون ها، سهولت در قالب بندی و… اشاره کرد که سبب کاهش وزن و ارتفاع سازه، بالا رفتن سرعت روند کار، ایجاد امکانات بیشتر در طراحی معماری و صرفه جویی در هزینه ها خواهد شد.
طراحی و اجرای پل با دال پیش تنیده: به طور معمولا بیشتر از 50 درصد پل ها در نقاط مختلف جهان با بهره گیری از سیستم پیش تنیدگی طراحی و اجرا می شوند. چرا که این سیستم با توجه به مزیت های فنی، زیبایی شناسی، اقتصادی و… در اکثر مواقع از سوی متخصصان، طراحان، مهندسان و مجریان پل سازی به کارفرمایان و سرمایه گذاران پیشنهاد می گردد.
شاید این مطلب را دوست داشته باشید: همه چیز درباره روش اجرای سقف پیش تنیده
از بتن پیش تنیده و تاندون های حلقوی عمودی و افقی در طراحی و اجرای سوله ها، مخازن و… استفاده می شود که کاهش چشمگیر هزینه های اجرا، مصرف مصالح، زمان ساخت، افزایش کارایی سازه، آب بندی مخازن و حذف ترک ها را به دنبال دارد.
مهار خاک در روش پیش تنیدگی: سیستم پیش تنیدگی به منظور نگهداری دیواره های خاکی و همچنین پایداری آن ها، علی الخصوص در گود برداری ها، یک روش مقرون به صرفه و ایمن محسوب می شود.
مزایای اجرای سازه به روش دال تخت پیش تنیده
در ادامه این مطلب به بررسی مزیت های معماری، سازه ای و اقتصادی اجرای سازه های بتنی با استفاده از سیستم دال های پیش تنیده می پردازیم.
مزایای معماری: بهره گیری از بتن پیش تنیده در ساخت سازه ها، سبب ایجاد فضای مفید بیشتر در پارکینگ ها، سهولت در طراحی نما و پلان ها، عبور راحت لوله ها و تجهیزات تاسیساتی، پارتیشن بندی، اجرای کنسول های بلند، ایجاد دهانه های وسیع با ستون گذاری کمتر و… می گردد.
مزایای سازه ای: از آنجایی که در سیستم پیش تنیدگی از کابل هایی با مقاومت بسیار بالا و البته اعمال نیروی فشاری به بتن پیش از بروز بار های زنده و مرده به ساختمان، شاهد مزایایی مانند: کاهش ضخامت دال ها و تیر های بتن، کنترل تغییر شکل، کاهش وزن مرده سازه و پایین آمدن مقدار مصالح مصرفی خواهیم بود.
مزایای اقتصادی: کاهش قابل توجه بتن و آرماتور های مصرفی، کاهش ارتفاع طبقات و کل سازه، به حداقل رسیدن زمان اجرا و اتمام پروژه و… در مقایسه با سایر روش های مشابه نیازمند صرف هزینه به مراتب کمتری می باشد.
مطلب مرتبط: ساخت دال پیش تنیده
الزامات سقف بتنی پیش تنیده به روش پس كشیدگی
از آنجایی که سیستم سقف بتنی پیش تنیده به روش پس کشیدگی معمولا به صورت دال تخت مورد استفاده قرار می گیرد، بنابراین مطابق با آیین نامه 2800 ایران در زمان بهره گیری از سیستم دال تخت و ستون باید ارتفاع سازه بیشتر از 10 متر یا همان 3 طبقه نباشد. در غیر این صورت الزامی است که از دیوار های برشی بتن آرمه استفاده شود.
بهره گیری از سیستم سقف بتنی پیش تنیده به روش پس كشیدگی در کلیه پهنه های لرزه خیز ایران بدون محدودیت، قابل اجرا است.
نگهداری و حفاظت از فولاد های پیش تنده در مقابل زنگ زدگی و خوردگی از اهمیت بالایی برخوردار است و حتما باید پس از کشش استرند ها، دوغاب یا گروت درون غلاف ها تزریق شود تا بدین ترتیب از کابل های پیش تنیده محافظت به عمل آید.
به منظور دستیابی به یک طرح بهینه از نظر میزان مصالح، هزینه ها و وزن سازه باید طراحی و اجرای دال ها به نحوی صورت گیرد که پیش تنیدگی به کامل ترین حالت ممکن انجام گردد و بتوان از تمامی مقطع در فشار بهره گیری کرد.
الزامی است که کنترل نیروی کشش استرند ها، با استفاده از جک های کالیبره شده به صورت دقیق انجام گردد.
به دلیل وجود میلگرد های پیش تنیده، تخریب این نوع سازه ها با خطرات بسیاری همراه است، در نتیجه این مهم باید با استفاده از روش های خاص، تخصصی و همچنین از طریق نیروی کار ماهر و آموزش دیده صورت پذیرد.
بهره گیری از سیستم سقف دال تخت پیش تنیده به روش پس کشیدگی، در دهانه های بیش از 7 متر، اقتصادی می باشد.
میزان مقاومت گسیختگی تضمین شده، انواع فولاد های پیش تنیده باید چیزی در حدود 1200 تا 2200 نیوتن بر متر مربع باشد.
شرکت توسعه بین المللی آتیه فیروزه ایرانیان پیمانکار سقف پیش تنیده
این گروه متشکل از کارشناسان حرفه ای با دانش جامع و بروز در حوزه های معماری، مهندسی، ساختمان سازی و… است که تنها نماینده رسمی شرکت معتبر APS استرالیا در ایران می باشد.
همچنین مجموعه آتیه فیروزه ایرانیان که با نام AFID هم شناخته می شود، یکی از پیشرو ترین مراکز در زمینه پیش تنیدگی و پس کشیدگی بوده که با بکارگیری مصالحی مرغوب و با کیفیت، استفاده از دانش و تکنولوژی روز دنیا و البته بهره گیری از کادری حرفه ای و کاردان توانسته است پروژه های پل سازی، ساختمان سازی و… بسیاری را در سراسر ایران طراحی و اجرا نماید.
شما عزیزان می توانید با مطالعه مقالات موجود در سایت afid.ir، دانش خود را در زمینه ساخت و ساز به ویژه سازه های پیش تنیده چند برابر کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره از طریق راه های ارتباطی با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.
