دانستنی‌های ساختمان‌سازی درواقع برگرفته از علم و هنری است که در طراحی و ساخت ساختمان‌ها، از جمله خانه‌ها، ادارات، پل‌ها و ساختمان‌های عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه این مطلب قصد داریم برخی از دانستنی‌های مرتبط با ساختمان‌سازی اشاره نماییم. این مبالحث شامل موارد زیر می‌باشند:
سازه‌ها و ساختمان‌ها:
لازم به ذکر است که ساختمان‌ها دارای ساختاری پایدار هستند که قادرند وزن و بار‌ها را به طور ایمن و مطمئنی تحمل کنند. سازه‌ها درواقع به شکل بتنی، فلزی، چوبی و سازه‌های پیشرفته مانند: سازه‌های کامپوزیتی اجرا می‌شوند.
نیرو‌ها و بار‌ها:
در طراحی سازه، نیرو‌های مختلفی نظیر: وزن خود سازه، بار‌های زنده و بار‌های استاتیکی و دینامیکی بررسی می‌گردند. طراحان ساختمان سعی می‌کنند سازه را به گونه‌ای طراحی نمایند که بتواند بار‌ها را به خوبی تحمل کند.
عناصر سازه‌ای:
ساختمان‌ها از عناصر سازه‌ای گوناگونی تشکیل شده‌اند. برخی از این عناصر عبارت‌اند از: ستون‌ها، تیر‌ها، پایه‌ها، دیوار‌ها، سقف‌ها و ستون‌های پیچشی. بهره‌گیری از دانستنی‌های ساختمان‌سازی می تواند کمک شایانی به معماران، مهنسان و… در شناخت هرچه بیشتر عناصر سازه‌ای نماید.
مواد ساختمانی:
در ساختمان‌سازی، از موادی همچون بتن، فولاد، چوب، آجر، شیشه و پلاستیک بهره‌گیری به عمل می‌آید. هر کدام از این مواد ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند و بر اساس نیاز و شرایط سازه، انتخاب می‌شوند.
استفاده از نرم‌افزار‌های مهندسی:
در طراحی و تحلیل سازه‌ها، امروزه از نرم‌افزار‌های مهندسی پیشرفته استفاده می‌شود. اینگونه نرم‌افزار‌ها به مهندسان این امکان را می‌دهد تا با استفاده از روش‌های عددی و تحلیلی، عملکرد سازه را بررسی و بهینه‌سازی کنند.
عوامل ایمنی:
در ساختمان‌سازی، عوامل ایمنی بسیار مهم هستند. این عوامل شامل: استفاده از مواد مقاوم در برابر حریق، طراحی سیستم‌های اطفاء حریق، تأمین خروج ایمن از ساختمان در صورت بروز طوفان، زلزله و… می‌شوند.
طراحی سازه‌های پایدار:
در پروسه ساختمان‌سازی، توجه به پایداری محیطی و اجتماعی نیز بسیار مهم و حائز اهمیت می‌باشد. طراحی سازه‌های پایدار باید به منظور کاهش مصرف انرژی، استفاده بهینه از منابع طبیعی، مدیریت صحیح فاضلاب و پسماند، حفظ مناظر طبیعی و حفاظت از زیستگاه‌های محلی صورت گیرد.
روش‌های ساخت:
روش‌های مختلفی به منظور ساخت سازه‌ها وجود دارد، از جمله این روش‌ها می‌توان به: ساخت تک قطعه، ساخت ماشینی و استفاده از سیستم‌های قالب‌برداری اشاره نمود.
نیرو‌های دینامیکی:
در طراحی سازه‌ها، نیرو‌های دینامیکی نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند. این نیرو‌ها شامل: زلزله، باد، نیرو‌های دینامیکی ناشی از ترافیک و… می‌باشد. بررسی و مدیریت این نیرو‌ها در طراحی سازه بسیار اهمیت دارد.
تحلیل و ارزیابی سازه:
قبل از ساخت یک سازه، تحلیل و ارزیابی دقیقی از آن صورت می‌گیرد. این تحلیل‌ها نیز شامل: تحلیل استاتیکی و دینامیکی سازه، بررسی پایداری سازه در برابر بار‌ها و ارزیابی عملکرد سازه در شرایط مختلف می‌باشد.
قوانین و مقررات ساختمانی:
در هر کشور، قوانین و مقرراتی جهت ساخت و ساز ساختمان‌ها وجود دارد. این قوانین به منظور ایمنی و استاندارد‌های لازم در طراحی و ساخت سازه‌ها تعیین می‌گردند و بایستی در هنگام اجرای پروژه‌های ساختمانی رعایت شوند. با دانستنی‌های ساختمان‌سازی می توانید این قوانین را بهتر شناخته و به راختی از آن‌ها پیروی کنید.
نگهداری و تعمیرات:
پس از ساخت یک سازه، نگهداری و تعمیرات منظم سازه بسیار مهم است. این فرآیند‌ها به منظور حفظ ایمنی، بهینه‌سازی عملکرد و افزایش دوام سازه انجام می‌شود. عدم توجه به نگهداری و تعمیرات مناسب می‌تواند منجر به کاهش عمر مفید سازه و حوادث ناگوار گردد.
پیشرفت‌های فناوری:
صنعت ساختمان‌سازی همچنین در تلاش برای بهره‌برداری از پیشرفت‌های فناوری است. از جمله مواردی که در زمینه ساختمان‌سازی به دستاورد‌های نوآورانه نظیر: استفاده از مصالح پیشرفته، سیستم‌های ساخت مدولار، روش‌های ساخت ماشینی می‌پردازد، بهره‌گیری از سازه‌های هوشمند و سیستم‌های اتوماسیون ساختمانی می‌باشد. این پیشرفت‌ها بهبود کارایی و کیفیت ساختمان‌ها را فراهم می‌کنند و همچنین می‌توانند هزینه‌ها و زمان ساخت را نیز به شکل قابل توجهی کاهش دهند.
طراحی سازه‌های بلند:
ساختمان‌های بلند همچون برج‌ها و ساختمان‌های بزرگ دیگر نیازمند روش‌ها و تکنیک‌های خاصی در طراحی و ساخت هستند. این نوع سازه‌ها برای مقاومت در برابر بار‌های جانبی مانند: باد و زلزله، استفاده از سیستم‌های جذب لرزه و کنترل لرزه، تحلیل دینامیکی پیشرفته و مهندسی معکوس مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ساخت پل‌ها:
طراحی و ساخت پل‌ها نیز یک حوزه مهم در علم ساختمان‌سازی است. این امر شامل اطلاع کامل از دانستنی‌های ساختمان‌سازی، مطالعه جریان وزنه‌ها، بارگذاری پویا، استفاده از سیستم‌های سازه‌ای انعطاف‌پذیر، تحلیل و طراحی تیر‌های پل و بررسی خاصیت لغزش و تعویض در طرح و ساخت پل‌ها می‌باشد.
استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر:
در ساختمان‌های جدید، بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر نظیر: خورشید، باد و انرژی‌های هیدروالکتریک در نظر گرفته می‌شود. این انرژی‌ها می‌توانند به عنوان منابع اصلی انرژی برای ساختمان‌ها استفاده گردند و یا به صورت سیستم‌های تأمین انرژی فرعی مورد استفاده قرار گیرند. این موضوع به کاهش مصرف انرژی ساختمان‌ها، کاهش اثرات زیست محیطی و صرفه‌جویی در هزینه‌های انرژی کمک می‌نماید.
سازه‌های هوشمند و اینترنت‌اشیا:
با پیشرفت تکنولوژی، ساختمان‌های هوشمند و متصل به اینترنت‌اشیا رواج یافته‌اند. این نوع سازه‌ها قادر هستند از طریق سنسور‌ها و دستگاه‌های هوشمند اطلاعات را جمع‌آوری و تحلیل کنند، سیستم‌های راهبردی مانند: نورپردازی، گرمایش و سرمایش را کنترل کنند و همچنین امکانات مدیریت هوشمند نظیر: سامانه‌های امنیتی و خانه هوشمند را فراهم می‌کنند.
تکنولوژی ساخت افزایشی:
تکنولوژی ساخت افزایشی، معمولاً با نام چاپ سه بعدی شناخته می‌شود، به مهندسان و معماران این امکان را می‌دهد تا سازه‌ها و اجزای سازه را به صورت لایه لایه و با استفاده از مواد مختلفی همچون بتن یا فلز، تولید کنند. اینگونه تکنولوژی می‌تواند به میزان هزینه‌ها، زمان ساخت و پیچیدگی روش‌های ساخت سنتی تأثیر بگذارد.
توسعه پایدار در ساختمان‌ها:
در دهه‌های اخیر، توجه به توسعه پایدار در ساختمان‌ها بسیار افزایش یافته است. ساختمان‌های پایدار با استفاده از روش‌های بیشتر از تولید سبز، بهره‌گیری از مصالح بازیافتی، بهینه‌سازی مصرف انرژی، طراحی سیستم‌های مدیریت آب و انرژی، استفاده از سیستم‌های خنک‌کننده طبیعی و سبز، تهویه مکانیکی با کارایی بالا و کاهش اثرات زیست محیطی تلاش می‌کنند. هدف از توسعه پایدار در ساختمان‌ها حفظ منابع طبیعی، کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و بهبود کیفیت محیط زندگی می‌باشد.
ساختمان‌های هوشمند و اتصالات هوشمند:
ساختمان‌های هوشمند با بهر‌گیری از سیستم‌های اتصالات هوشمند می‌توانند عملکرد بهینه و هوشمندی را ارائه کنند. این اتصالات هوشمند شامل: استفاده از سیستم‌های خودکار کنترل نور، گرمایش و سرمایش، سیستم‌های اتوماسیون خانه، سیستم‌های امنیتی و همچنین اتصال به شبکه‌های اینترنت‌اشیا می‌شود که از طریق دانستنی‌های ساختمان‌سازی قادر خواهید بود این امور را به شکل مطلوب‌تری ارائه نمایید.
استفاده از روش‌های ساخت خودکار:
روش‌های ساخت خودکار مانند: استفاده از ربات‌ها، سیستم‌های قالب‌برداری خودکار و پرینتر‌های سه بعدی در ساختمان‌سازی بسیار مؤثر هستند. این روش‌ها امکان تولید سازه‌ها با دقت بالا، کاهش زمان ساخت و هزینه‌ها و کاهش خطا‌های انسانی را فراهم می‌نمایند.
طراحی مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی:
تغییرات اقلیمی نظیر: افزایش دما، تغییرات ناگهانی آب و هوا و رویداد‌های جوی شدید، بر تحلیل و طراحی سازه‌ها و ساختمان‌ها تأثیر می‌گذارد. طراحی مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی شامل استفاده از مصالح مقاوم در برابر حرارت و رطوبت، بهره‌برداری از سیستم‌های خنک‌کننده و گرم‌کننده مؤثر، طراحی ایزولاسیون حرارتی و صوتی صحیح و توجه به اصول طراحی ساختمان‌های سبز می‌گردد.
توسعه شهر‌های هوشمند:
شهر‌های هوشمند به معنای استفاده از فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات برای بهبود کیفیت زندگی، مدیریت منابع و ارتقای پایداری شهر‌ها است. در این راستا، ساختمان‌ها نیز باید با این هدف سازگار شوند. این مهم حاوی بهره‌گیری از سیستم‌های هوشمند مدیریت ساختمان، شبکه‌های انرژی هوشمند، سیستم‌های حمل و نقل هوشمند و سیستم‌های ارتباطی هوشمند بین ساختمان‌ها و اجزای آن‌ها است. همانطور که پیش‌تر نیز به آن اشاره شد، با استفاده از این نوع فناوری‌ها، ساختمان‌ها قادر خواهند بود به طور خودکار اطلاعات را جمع‌آوری و تحلیل کنند، سیستم‌های راهبردی را کنترل نمایند، مصرف انرژی را بهینه سازند و در کل به یک شبکه متصل برای مدیریت هوشمند ساختمان تبدیل شوند.
استفاده از مصالح پایدار:
در ساختمان‌های مدرن، استفاده از مصالح پایدار برای ساخت و ساز بسیار مهم است. این امر شامل: بهره‌گیری از مصالح بازیافتی، مصالح سبز، مصالح با کمترین اثر زیست محیطی، و مصالح با قابلیت بازیافت و قابلیت استفاده مجدد می‌شود. استفاده از این مصالح منجر به کاهش مصرف منابع طبیعی، کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و بهبود پایداری محیط زیستی می‌گردد.
طراحی نورپردازی هوشمند:
طراحی نورپردازی هوشمند برای ساختمان‌ها یکی دیگر از نکات حائز اهمیت می‌باشد. با استفاده از سیستم‌های نورپردازی هوشمند، می‌توان میزان نور مورد نیاز را کنترل نموده و در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرد. همچنین نورپردازی هوشمند به طور هوشمندانه می‌تواند جلوه‌های زیبایی را در ساختمان ایجاد کرده و تأثیر بصری مثبتی بر روی فضا داشته باشد.
استفاده از طراحی ساختمان به منظور ارتقای کیفیت زندگی:
طراحی ساختمان‌ها باید بر اساس ارتقای کیفیت زندگی ساکنین تمرکز کند. که حاوی ایجاد فضا‌های باز و طبیعی، محل‌های اجتماعی، فضا‌های سبز، نورپردازی مناسب و ارائه امکانات راحتی و خدمات برای ساکنین است. هدف از اینگونه طراحی، ایجاد محیطی زنده، دلپذیر و سالم برای ساکنین ساختمان می‌باشد.
بهره‌گیری از سیستم‌های تولید انرژی تجدیدپذیر:
در طراحی ساختمان‌ها، استفاده از سیستم‌های تولید انرژی تجدیدپذیر از جمله پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی می‌تواند بهبود قابل توجهی در کاهش مصرف انرژی ساختمان‌ها و کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای داشته باشد. با نصب این نوع سیستم‌ها، ساختمان‌ها می‌توانند به طور خودکار انرژی نیروگاه‌های خورشیدی و بادی را تولید و مصرف کنند، که این امر به تأمین انرژی پایدار و کاهش وابستگی به منابع انرژی فسیلی کمک می‌کند.
استفاده از سیستم‌های جمع‌آوری و بهره‌گیری مجدد از آب:
در ساختمان‌ها، سیستم‌های جمع‌آوری و استفاده مجدد آب می‌تواند به منظور صرفه‌جویی در مصرف آب و حفظ منابع آب مورد بهره‌گیری قرار گیرد. این مهم شامل استفاده از سیستم‌های جمع‌آوری آب باران، تصفیه و بهره‌گیری مجدد از آب حمام، آب آشامیدنی و آب استفاده شده در فرآیند‌های صنعتی است. توجه داشته باشید که این اقدامات می‌توانند به کاهش مصرف آب ساختمان و همچنین حفظ منابع آب مورد نیاز کمک نماید.
مدیریت پسماند و بازیافت:
مدیریت پسماند و بازیافت در ساختمان‌ها بسیار اهمیت دارد. با بهبود سیستم‌های جداسازی و جمع‌آوری پسماند‌ها و اجرای برنامه‌های بازیافت، می‌توان بهبود قابل توجهی در کاهش تولید پسماند‌ها و مصرف منابع طبیعی داشت. استفاده از مصالح بازیافتی در ساختمان‌ها نیز می‌تواند به کاهش استفاده از منابع جدید و انرژی مورد نیاز در تولید مصالح کمک کند.
استفاده از سیستم‌های ایمنی و امنیتی:
در طراحی ساختمان‌ها، رعایت اصول ایمنی و امنیتی بسیار حائز اهمیت است. بهره‌گیری از سیستم‌های اطفاء حریق، سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق، سیستم‌های امنیتی نظیر: دوربین‌های مداربسته و سیستم‌های کنترل دسترسی می‌تواند محیطی امن و ایمن برای ساکنین فراهم آورد.
طراحی برای دسترسی آسان:
در پروسه طراحی ساختمان‌ها باید به دسترسی آسان برای افراد با نیاز‌های ویژه و کم توان توجه شود. این مهم شامل: استفاده از راه‌رو‌ها و پله‌های مستوی، نصب آسانسور‌ها و ساماندهی مناسب فضا به منظور بهره‌گیری راحت افراد با محدودیت حرکتی و البته بهره‌گیری از مفاهیم دانستنی‌های ساختمان‌سازی است.
محبوب‌ترین نوع ساختمان‌ها
محبوب‌ترین نوع ساختمان‌ها معمولاً بر اساس نیاز‌ها، ذائقه‌ها و شرایط مختلف جامعه، متفاوت می‌باشد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
۱. ساختمان‌های مسکونی:
ساختمان‌های مسکونی که برای اقامت خانواده‌ها و ساکنین طراحی می‌شوند، به دلیل نیاز پایداری و راحتی زندگی محبوبیت زیادی دارند. این مدل ساختمان‌ها به طور معمول به صورت سازه‌های ویلایی، آپارتمان‌ها، خانه‌های شهری و روستایی و مسکونی‌های ساحلی طراحی می‌شوند.
۲. ساختمان‌های تجاری:
ساختمان‌های تجاری که به منظور مقاصد تجاری و تجارتی طراحی می‌شوند، نیز بسیار محبوب هستند. اینگونه ساز‌ها شامل: ساختمان‌های اداری، تجاری، هتل‌ها، مجتمع‌های خرید و بازار‌ها می‌باشند.
۳. ساختمان‌های آموزشی:
ساختمان‌های آموزشی که برای ارائه خدمات آموزشی و پرورشی به دانش‌آموزان و دانشجویان طراحی می‌شوند نیز در دسته محبوب‌ترین نوع ساختمان‌ها قرار دارند. مدارس، دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزشی و کتابخانه‌ها در این مجموعه واقع می‌شوند. با بهره‌گیری از دانستنی‌های ساختمان‌سازی مناسب ترین مراکز آموزشی را طراحی و اجرا نمایید.
۴. ساختمان‌های صنعتی:
ساختمان‌های صنعتی جهت فعالیت‌های صنعتی و تولیدی به کار می‌روند و نقش مهمی در اقتصاد جامعه ایفا می‌نمایند. این نوع سازه‌ها شامل: کارخانه‌ها، انبار‌ها، سوله‌ها و‌ایستگاه‌های تولید و توزیع می‌باشند.
۵. ساختمان‌های تاریخی و معماری:
ساختمان‌های تاریخی و معماری که ارزش تاریخی، فرهنگی و هنری دارند، جزء محبوب‌ترین نوع ساختمان‌ها بشمار می‌روند. اینگونه سازه‌ها معمولاً به شکل قصر‌ها، کاخ‌ها، کلیسا‌ها، مساجد، قلعه‌ها و سایر بنا‌های تاریخی مشاهده می‌شوند.
۶. ساختمان‌های ورزشی و تفریحی:
ساختمان‌هایی که برای انجام فعالیت‌های ورزشی، تفریحی و توریستی طراحی می‌شوند نیز در دسته محبوب‌ترین نوع ساختمان‌ها قرار دارند که استادیوم‌ها، ورزشگاه‌ها، تالار‌های ورزشی، پارک‌ها و مراکز تفریحی را شامل خواهند شد.
ساختمان‌های بهداشتی و درمانی:
همانطور که قطعاً می‌دانید ساختمان‌های بهداشتی و درمانی جهت ارائه خدمات بهداشتی، درمانی و بهبودی به افراد طراحی می‌شوند که از محبوب‌ترین و اساسی‌ترین نوع ساختمان‌ها محسوب می‌شوند به صورت بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مراکز بهداشتی، آزمایشگاه‌ها و کلینیک‌ها در نقاط مختلف شهر‌ها قابل رؤیت هستند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره در خصوص مباحث گوناگون ساخت‌و‌ساز و البته دانستنی‌های ساختمان‌سازی می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی موجود در وب سایت afid.ir با کارشناسان متخصص و حرفه‌ای این مجموعه تماس حاصل فرمایید.
