بررسی علل ترک خوردگی بتن در سقف پیش تنیده یکی از مهم ترین مسائل برای سازندگان سقف پیش تنیده است. عوامل مختلفی همچون ترک خوردگی، در بتن معمولا مشاهده می شود. خوشبختانه امروزه روش های بسیار موثر و متنوعی برای ترمیم این ترک خوردگی ها وجود دارد که با بررسی نوع و دلایل بروز این معضل، به خوبی می توان آن را بر طرف کرد.
آشنایی با این علل سبب می شود بهترین، تاثیرگذار ترین و موفق ترین روش را انتخاب کنید و همچنین با گذشت زمان ناچار به اقدام مجدد برای رفع ترک خوردگی ها نشوید.
در این مقاله قصد داریم به بررسی و شناخت هر چه بیشتر ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ نظیر: نوع طراحی، نوع مواد و مصالح، نحوه اجرا، شرایط محیطی و… که رﻓﺘﺎر ﺑﺘﻦ ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪه را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ، بپردازیم.
ترک خوردگی ﻳﻜﻲ از مهم ترین رفتار های ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب و شایعی است که در اجرای ﺳﻘﻒ دال ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪه رویت می شود. در واقع می توان گفت که به وجود آمدن ﺗﺮک در ﺳﻘﻒ دال ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪه بسته به دلایل ﻣﺘﻌﺪدی بوده که هر یک از این موارد سبب نمایان شدن نوع خاص و متفاوتی از ترک با اشکال مختلف در بتن خواهد شد. که با توجه به نوع ترک و دلیل به وجود آمدن آن، طریقه ترمیم آن نیز متفاوت می باشد.
از اصلی ترین علل بروز ترک خوردگی در بتن می توان به: ﺧﻮردﮔﻲ ﻛﺎﺑﻞ های ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪه موجود در ﺑﺘﻦ، ﺧﺮد ﺷﺪن ﺑﺘﻦ بر اﺛﺮ ﺿﺮﺑﻪ شدید، شرایط جوی و رطوبت، زوال بتن، ﺣﺮارت بالا، فشار زیاد، مهارت پایین در زمان اجرای پروژه و… اشاره کرد.
توجه داشته باشید که ﺗﺮک ﺧﻮردﮔﻲ بیش از حد، در کنار ایجاد منظره ای نامناسب، موجب ورود رطوبت به بخش میانی بتن شده که به مرور زمان سبب خوردگی فولاد نیز خواهد شد.
به طور معمول پروسه طراحی ﺳﺎزه ﻫﺎی بتنی ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪه، نیازمند در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﺎل حدی ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری ﺗﺮک ﺧﻮردﮔﻲ و در ادامه ﻛﻨﺘﺮل ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪی ﻧﻬﺎﻳﻲ میزان ﻣﻘﺎوﻣﺖ می باشد.
ﺑﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺸﺸﻲ ﻛﻤﻲ دارد اما در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻘﺎوم عمل می کند، بنابراین ﺑﺎ ﭘﻴﺶ ﻓﺸﺮده ﻛﺮدن یک ﻋﻀﻮ بتنی می توان گفت که بتن بعد از خم شدن در اﺛﺮ اﻋﻤﺎل فشار زیاد ﻧﻴﺰ به طور کامل ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر باقی خواهد ماند، در نتیجه طراحی ﻛﺎرآﻣﺪ ﺗﺮی محسوب می شود.
خاصیت ارتجاعی بتن پیش تنیده
زمانی که یک تیر بتنی پیش تنیده زیر فشار بار قرار می گیرد، ناگذیر خم شده و از تنش های فشاری در بخش داخلی آن کاسته می شود. بدین ترتیب هنگامی که بار برداشته شود، نیروی پیش تنیدگی سبب برگشتن تیر به حالت اولیه خود خواهد شد که این امر در اثر خاصیت ارتجاعی بتن پیش تنیده رخ خواهد داد.
لازم به ذکر است که اگر در زمان اعمال بار، تنش های کششی به وجود آمده در اثر فشار بار از تنش های پیش تنیدگی بیشتر نباشند، بتن به هیچ عنوان در ناحیه کشش دچار ترک خوردگی نمی شود. این در حالیست که اگر نیروی بار بیشتر از تنش کششی پیش تنیدگی باشد، بتن ترک خواهد خورد.
جالب است بدانید که بعد از برداشتن بار نه تنها ترک های صورت گرفته بسته می شوند، بلکه زیر بار های سرویس نیز دوباره مشاهده نخواهند شد.
دال ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪه دارای مزایای بسیار زیادی می باشد اما در مواردی دیده شده که ﺑﻪ دﻻﻳﻞ مختلفی نظیر: طراحی غیر اصولی، بکارگیری مصالح بی کیفیت، نحوه ساخت نامناسب سازه و… این روش معیوب به نظر آمده است.
یکی از مهم ترین و اساسی ترین وظایف بتن به عنوان یک بخش برجسته و حائز اهمیت در هر سازه، تحمل فشار بار است.
به طور معمول ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﺎدرﺳﺖ ﺳﺎزه ﻫﺎی ﺑﺘﻨﻲ ﺑﻪ صورت ترک خوردگی قابل مشاهده می باشد.
در ادامه این مطلب به بررسی انواع ترک در سقف پیش تنیده خواهیم پرداخت.
با ما همراه باشید…
ﺗﺮک خوردگی سقف پیش تنیده
معمولا ترک خوردگی هایی که بر اثر فعالیت در سقف های پیش تنیده رخ می دهند، به 2 دسته تقسیم می شوند.
ترک های فعال: که درواقع با اعمال بارگذاری و یا تغییر شکل های حرارتی نمایان خواهند شد.
ترک های ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎل یا خفته: این نوع ترک خوردگی، هرگز تغییر شکلی در سازه به وجود نمی آورد.
همچنین بخوانید: سقف پیش تنیده چیست؟
انواع علل ترک خوردگی بتن در سقف پیش تنیده
پیش از هر گونه اقدامی باید نوع ترک و سپس دلایل بروز آن ﺗﺸﺨﻴﺺ داده شود، تا بتوان بهترین راهکار را برای برطرف کردن ترک خوردگی انتخاب کرد.
برخی از انواع و علل به وجود آمدن ترک در سقف های پیش تنیده به شرح زیر می باشد:
1. ترک های انقباض خمیری
لازم است بدانید ترک هایی که در اثر انقباض های خمیری در بتن به وجود می آیند، بعد از گذشت تقریبا 1 ساعت بعد از پروسه بتن ریزی قابل رویت می باشند.
اﻳﻦ نوع ترک خوردگی از ناحیه ای که فرآیند تبخیر آب از سطح بتن انجام می شود، شروع و معمولا از سطح سازه به شکل جمع شدگی دیده خواهند شد.
به این نکته توجه داشته باشید بتنی ﻛﻪ در ﺣﺎﻟﺖ الاستیک ﻗﺮار دارد، هیچ گونه مقاومتی در مقابل نیرو های کششی از خود نشان نداده و با بروز ترک، این نیرو ها از اطراف سنگدانه ها، شیره چسبنده بتن و… آزاد می شوند.
برخی از افراد اﻳﻦ ترک ها را با ترک های انقباض طولانی مدت اشتباه می گیرند. این در حالیست که ترک های انقباض خمیری بیشتر در دال هایی که مراقبت اصولی از آن ها به عمل نیامده، رخ می دهند.
2. ترک های شکافتگی
ترک های شکافتگی در واقع در اثر کشش کابل های پیش تنیده و تحت فشار بار های متمرکز و عظیم در ناحیه تکیه گاه ها و همچنین نقاط مهار گذاری شده، رویت می شوند.
برای تشخیص راحت تر این نوع ترک خوردگی ها باید بگویم که شکاف های به وجود آمده معمولا در محل اعمال بار به یکدیگر بسیار نزدیک هستند.
بر اساس تحقیقات به عمل آمده اصلی ترین دلایل بروز ترک خوردگی در ﺳﺎزه های بتنی، اغلب اعمال اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر، ﻃﺮاﺣﻲ ﺿﻌﻴﻒ و نامناسب، ﻋﺪم توجه به نحوه ساخت و پروسه اجرا، نادیده گرفتن جزئیات و… می باشد.
به طور کلی اعمال بار های متمرکز بیش از حد مجاز در نظر گرفته شده برای سازه، طراحی ضعیف و ایجاد تنش های شدید سبب بروز ترک هایی در سطح بیرونی و درونی بتن خواهد شد.
همچنین عدم بکارگیری دقت لازم در پروسه اجرا و ﻳﺎ حتی نادیده گرفتن جزئیات، در برخی از مواقع سبب از هم گسیختگی سازه بتنی در بلند مدت می شود.
3. ترک های ﻫﻮازدﮔﻲ
از دیگر عواملی که در ترک خوردگی بتن نقش اساسی ایفا می کند، شرایط جوی، گرم و سرد شدن هوا و یا به اصطلاح ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻫﻮازدگی می باشد.
بر اثر این شرایط که نتیجه آن تغییر متوالی شدید حجم دما بوده، ترک هایی در سقف های پیش تنیده به وجود خواهد آمد.
توجه داشته باشید که به طور معمول اﻳﻦ ﻧﻮع ترک ها در سقف های ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻴﺪه تاثیر چندانی نداشته و بیشتر تغییرات متحمل سازه های نیمه کاره ای که برای مراقبت از آن ها در برابر هوا هیچ گونه ایده ای در نظر گرفته نشده است، می شود.
4. ترک های خوردگی کابل
نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه ویژه شود، محافظت از آرﻣﺎﺗﻮر یا همان ﺗﺎﻧﺪون در برابر رطوبتی است که معمولا به بتن موجود در اطراف آن نفوذ خواهد کرد.
برای مقابله با این معضل در اﻋﻀﺎی ﭘﻴﺶ ﻛﺸﻴﺪه می توان ﺑﺎ استفاده از بتن البته با نسبت سیمان به آب بیشتر و یا ایجاد پوششی مناسب و اصولی بر روی تاندون ها، این مقاومت را افزایش داده و پیشگیری های لازم را به عمل آورد.
نوع دﻳﮕﺮی از خوردگی که در بلند مدت بر وایر ها و مفتول ها تاثیر می گذارد، تنش خوردگی بوده که نتیجه شکسته شدن ساختار فولاد و یا درواقع پدید آمدن ترک های کوچک بر روی آن است که در این فرآیند فولاد بسیار شکننده و سست خواهد شد.
شرکت توسعه بین المللی آتیه فیروزه ایرانیان
مجموعه حرفه ای و تخصصی AFID که نماینده رسمی شرکت APS استرالیا در ایران می باشد، با هدف رشد و پیشرفت در حوزه تکنولوژی پس کشیدگی و پیش تنیدگی سازه های ساختمانی و عمرانی فعالیت مستمر دارد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر از طریق راه های ارتباطی با کارشناسان و مشاوران ما تماس حاصل فرمایید.
